İnsan yaşamı için oksijenden sonra gelen en önemli öge su olsa gerek. Besin almadan haftalarca canlılığını sürdürebilen insan vücudu susuz ancak birkaç gün dayanabilmektedir. Su kaybını aşama aşama inceleyecek olursak; %3’lük bir kaybın ısı düzeninin bozulmasına sebep olduğunu bu kaybın %5’in üzerine çıktığında baş ağrısına %10’nun üzerine çıktığında ise bilinç kaybına sebep olduğunu görmekteyiz. Peki bu kadar hayati bir öneme sahip olan suyun vücudumuzdaki görevleri nelerdir?
- Tükürük ve mide sıvısı içerisinde yiyeceklerin sindirimini sağlar,
- Vücut sıvıları ile eklemlerin kayganlığını sağlar, organ ve dokular için yastık görevi görür,
- Kan yoluyla besin ögeleri ve hormonların taşınmasını sağlar,
- İdrarla vücuttan atık ürünleri uzaklaştırır,
- Terleme ile egzersiz sırasında oluşan vücut ısısını uzaklaştırır.
%100 doğal, enerji, yağ ve kolesterol içermeyen mükemmel bir içecektir.
Ortalama bir kişi her gün kaybedilen vücut sıvılarını yeniden almak için 2 – 2.5 litre su içmelidir.
Susama, vücudun sıvı gereksinimini belirtmemim bir yoludur. Sporcularda susama duygusuna güvenilmemelidir. Susuzluğu gidermek için içilen su gereksinimin az bir kısmı olabilir. Kişiler susama duygusu gelişmeden su içmeye teşvik edilmelidir.
Yeterli sıvı tüketilmediğinde dehidrasyon (vücuttan sıvı kaybı) oluşmaktadır. Dehidrasyonun belirtileri ise baş ağrısı, kramplar, sık nefes alma, baş dönmesi ve ağızda oluşan kuruluk hissidir. Özellikle sıcak ortamlarda yapılan aerobik egzersizlerde (uzun mesafe koşuları, bisiklet, kick boks, yüzme, vb.) düşük düzeydeki dehidrasyon bile önem taşımaktadır. Ayrıca hormonal nedenlerden dolayı kadınlar erkeklere oranla daha fazla dehidrasyon riskine sahiptirler.
Egzersiz öncesi, sırası ve sonrasında bol miktarda sıvı tüketilerek dehidrasyon önlenebilmektedir.
Egzersiz sonrası kaybedilen vücut ağırlığı başına 1.5 litre sıvı tüketimi önerilmektedir.
SU TÜKETİMİNİ ARTTIRMAK İÇİN ÖNERİLER
- Her sabah uyandığınızda 1 büyük bardak su için, bir süre sonra alışkanlık haline gelecektir.
- İşyerinizde, evinizde masanızın üzerinde temiz ve cam bir şişede su bulundurun.
- Öğün aralarında su içmeyi alışkanlık haline getirin.
- Gece yatarken büyük bir bardak su içmeyi unutmayın.
- Sürahinize ekleyeceğiniz birkaç nane yaprağı, limon ve yeşil elma hem sizi monotonluktan kurtaracak hem de su tüketiminizi önemli ölçüde arttıracaktır.
Sağlıkla kalın…
Diyetisyen Esra AKBULAT